⚡ زریبار؛ شهر مدفون زیر آب

• معرفی :

زریبار از بزرگترین و زیباترین دریاچه های آب شیرین ایران است که در استان کردستان و به فاصله 3 کیلومتری از شهر مریوان قرار دارد. این دریاچه بدلیل قرار گیری در ارتفاعات رشته کوه های زاگرس و مناظر چشم نواز اطراف بعنوان یکی از جاذبه های طبیعی و توریستی برجسته منطقه شناخته می شود. زریبار به دلیل تغذیه از چشمه های جوشان و روان آب های سطحی که از کف دریاچه می جوشند از کم نظیرترین دریاچه های ایران بشمار می رود. طول این دریاچه حدود 5 کیلومتر و عمق آن حدود 1.5 کیلومتر است. آب این دریاچه شیرین بوده و هیچگونه ورودی و خروجی مشخصی ندارد که همین امر سبب جذابیت بیشتر اکولوژی آن شده است.

دریاچه زریبار

• علت پیدایش :

این دریاچه در یک دره محصور بین کوه های زاگرس شکل گرفته و بر اساس مطالعات زمین شناسی بدلیل نشت زمین در گذشته های دور ایجاد شده است. دریاچه زریبار از نوع دریاچه های زمین ساختی است که بواسطه حرکت صفحات زمین و گسل ایجاد شده و گودی آن بمرور پر از آب شده است.

زریبار پاییزی

• افسانه های محلی :

افسانه های محلی درباره پیدایش دریاچه زریبار یکی از بخش های جالب و رازآلود تاریخ و فرهنگ مردم کردستان است. این داستان ها نسل به نسل منتقل شده اند و ارتباط خاصی بین مردم و دریاچه برقرار کرده اند. در ادامه به معروف ترین افسانه ها درباره زریبار می پردازیم:

شهر مدفون زیرآب :

از معروف ترین افسانه های محلی درباره زریبار است که در گذشته های دور در مکانی که اکنون دریاچه زریبار قرار دارد شهری بزرگ و آباد وجود داشته است. ساکنان این شهر بدلیل گناه و ظلم مورد خشم خداوند قرار گرفتند و بطور ناگهانی شهرشان زیرآب فرو رفت. گفته می شود این دریاچه اکنون محل دفن آن شهر است و هنوز برخی مردم محلی باور دارند که در شب های آرام و بی صدا می توان صدای زنگ های کلیسا یا صدای زندگی در آن شهر زیر آب را شنید.

شهر مدفون زیر آب

دریاچه ای که از دل یک مار بوجود آمد :

در برخی از داستان های محلی گفته می شود که در دوران های خیلی قدیم منطقه ای که اکنون دریاچه زریبار قرار دارد توسط یک مار بزرگ و وحشتناک اشغال شده بود. این مار به مردم منطقه ظلم می کرد و زندگی را برای آن ها غیر قابل تحمل کرده بود. در نهایت قهرمان یا فردی مقدس از راه رسید و این مار را نابود کرد. پس از مرگ این موجود افسانه ای بدن او به دریاچه تبدیل شد و آب آن دریاچه از خون و اشک های او پر شد.

مار افسانه ای

دختر و پسر عاشق :

یکی دیگر از افسانه های محبوب محلی داستان عشق دختر و پسری است که به دلیل مخالفت خانواده ها با ازدواج آن ها تصمیم به فرار می گیرند. آن ها به منطقه زریبار می روند و در آنجا زندگی می کنند. گفته می شود که به دلیل عشقی که بین این 2 جوان بوده خداوند منطقه را به دریاچه ای زیبا تبدیل کرد تا عشق پاک آن ها جاودانه شود. مردم محلی باور دارند که این عشق همچنان در دل آب های زریبار جریان دارد و این دریاچه نمادی از وفاداری و عشق جاودان است.

دختر و پسر عاشق

مبارزه با دیو :

در برخی داستان ها آمده که در گذشته دیوی بزرگ و قوی در منطقه زریبار زندگی می کرده که موجب ترس و وحشت مردم شده بود. مردم برای رهایی از شر این دیو از خداوند کمک خواستند. در نهایت خداوند با نیروی خود دیو را نابود کرد و در جایگاه مرگ او دریاچه ای زیبا پدیدار شد.

مبارزه با دیو

دریاچه ای مقدس :

برخی از افسانه های محلی زریبار را بعنوان دریاچه ای مقدس می شناسند که توسط نیروهای ماوراء طبیعی بوجود آمده است. این داستان ها روایت می کنند که دریاچه زریبار نه تنها زیبا و آرامش بخش است بلکه مکانی برای دعا و نیایش نیز بوده است. مردم محلی بر این باورند که آب های زریبار قدرت پاکسازی روح و جسم را دارند و افرادی که در نزدیکی این دریاچه دعا می کنند مورد برکت و رحمت خداوند قرار می گیرند.

دریاچه مقدس

• ساختار ظاهری :

دریاچه زریبار بدلیل موقعیت خاص جغرافیایی و طبیعت منحصر بفردش از لحاظ ظاهری، از زیباترین دریاچه های ایران بشمار می آید. این دریاچه در یک دره سرسبز و محصور بین کوه های زاگرس قرار دارد و بطور متوسط حدود 720 هکتار است. این وسعت باعث شده که زریبار به عنوان یکی از بزرگترین دریاچه های آب شیرین داخل ایران شناخته می شود.

نمایی زیبا از دریاچه زریبار

• علت نامگذاری :

نام زریبار به دلیل زیبایی طبیعی و چشم نواز این دریاچه انتخاب شده است. این دریاچه با آب شفاف محیط سبز و  مناظر کوهستانی اطرافش یکی از زیباترین نقاط طبیعی ایران به شمار می آید. و این نامگذاری می تواند به این زیبایی و جذابیت اشاره داشته باشد.

دریاچه زریبار

• معنی زریبار و گویش محلی :

در گویش کردی، زری به معنی دریا و بار یا وار به معنی کناره یا ساحل است. بنابراین نام زریبار را می توان به معنای دریاچه ای که در کناره ها یا ساحل محصور است ترجمه کرد. نام دیگر آن زریوار نیز به همین معناست و تنها تفاوت در تلفظ محلی آن است. با توجه به اینکه زریبار در میان کوه های زاگرس و در دل یک دره طبیعی قرار گرفته این نام گذاری به خوبی بازتاب دهنده موقعیت جغرافیایی و فیزیکی دریاچه است.

• موقعیت جغرافیایی دریاچه :

این دریاچه در استان کردستان در غرب ایران و در نزدیکی مرز عراق قرار دارد. این دریاچه به فاصله 3 کیلومتری از مرکز شهر مریوان قرار گرفته و به راحتی از طریق جاده های آسفالت می توان به آن دسترسی پیدا کرد از طرفی نزدیکی این دریاچه به مرز عراق برای گردشگران عراقی نیز جذابیت دارد و باعث افزایش تبادلات فرهنگی و گردشگری در منطقه شده است.

تفریحات دریاچه زریبار

• مسیر دسترسی :

برای دسترسی به دریاچه زریبار از تهران، می توان از 2 مسیر اصلی استفاده کنید :

مسیر اول از طریق اتوبان :

ابتدا از تهران به سمت کرج حرکت کنید. برای این منظور می توانید از برزگراه شهید چمران یا بزرگراه همت استفاده کنید. پس از ورود به کرج به بزرگراه قزوین- زنجان بروید. بعد از زنجان مسیر را به سمت کردستان دنبال کنید سپس به سمت سنندج و مریوان بروید. در این مرحله پس از ورود به مریوان مسیر را به سمت دریاچه زریبار ادامه دهید.

مسیر دوم از طریق جاده های فرعی :

اگر بدنبال یک مسیر متفاوت هستید می توانید از تهران به سمت ساوه حرکت کنید. برای اینکار بزرگراه تهران- ساوه را انتخاب کنید. پس از رسیدن به ساوه به سمت همدان بروید و از آنجا مسیر خود را  به سمت سنندج و سپس مریوان ادامه دهید. فاصله تهران تا دریاچه زریبار حدود 600 کیلومتر (بین 8 تا 10 ساعت) است. و این زمان بسته به شرایط جاده و ترافیک متغیر است. شما می توانید از خودرو شخصی یا اتوبوس های بین شهری برای سفر استفاده کنید.

مسیر دسترسی از تهران به دریاچه زریبار

• پوشش گیاهی منطقه :

دریاچه زریبار به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص و محیط طبیعی غنی دارای پوشش گیاهی و جانوری متنوعی است. این ویژگی نه تنها به زیبایی این منطقه افزوده اند بلکه اکوسیستم پایداری را نیز ایجاد کرده اند. این منطقه بدلیل تنوع زیستی و زیبایی طبیعی اش بعنوان یک مقصد مهم برای گردشگران و علاقه مندان به طبیعت شناخته می شود.

جنگل های بلوط :

اطراف دریاچه زریبار بویژه در ارتفاعات جنگل های بلوط گسترده ای وجود دارد. این جنگل ها بعنوان یکی از مهم ترین زیستگاه های گیاهی منطقه شناخته می شوند. و نقش اساسی در حفظ تعادل اکوسیستم دارند.

جنگل بلوط

گیاهان خودرو :

در این منطقه انواع مختلف گیاهان خودرو از جمله گل های وحشی و بوته های محلی وجود دارند که در فصول بهار و تابستان شکوفا می شوند.

نی زارها و گیاهان تالابی :

در حاشیه دریاچه نی زارها و گیاهان تالابی بوفور یافت می شوند. این گیاهان به تصفیه آب دریاچه کمک کرده و زیستگاه مناسبی برای پرندگان و جانوران آبزی فراهم می کنند.

گونه های دارویی :

برخی از گیاهان محلی در این منطقه خواص دارویی دارند و به عنوان گیاهان داروی مورد استفاده قرار می گیرند. این گیاهان به دلیل خاصیت های درمانی و غذایی خود مورد توجه مردم محلی و محققان قرار دارند.

گیاهان دارویی

• حیات جانوری منطقه :

دریاچه زریبار زیستگاه متنوعی برای انواع پرندگان بومی و مهاجر است. در فصول مهاجرت پرندگان مختلفی از جمله مرغابی ها،‌ لک لک ها و پرندگان شکاری به این منطقه می آیند. در دریاچه نیز انواع ماهی های آب شیرین زندگی می کنند. این ماهی ها نه تنها جزئی از زنجیره غذایی منطقه هستند بلکه بعنوان منبع غذایی مهمی برای مردم محلی نیز بحساب می آیند. در اطراف دریاچه هم حیواناتی مانند آهو،‌ گرگ و کفتار یافت می شوند. این جانوران به دلیل وجود محیط طبیعی مناسب در این منطقه زندگی می کنند و به تعادل اکو سیستم کمک می کنند.

گونه جانوری منطقه

• تفریحات منطقه :

منطقه دریاچه زریبار با زیبایی های طبیعی و فضای آرامش بخش خود امکان انجام فعالیت های تفریحی متنوعی را برای گردشگران فراهم می کند. در ادامه به برخی از تفریحات محبوب این منطقه اشاره می کنیم :

بازدید از شهر لک لک ها :

شهر لک لک ها بدلیل حضور زیاد پرندگان لک لک در این منطقه نامگذاری شده است. این پرندگان بعنوان نماد خوشبختی و سلامتی در فرهنگ های مختلف شناخته می شوند. در منطقه کردستان و بویژه در منطقه لک لک ها این پرندگان به زیبایی های طبیعی و فرهنگ محلی ارتباط نزدیکی دارند. و مشاهده آن ها در فصل های بهار و تابستان برای گردشگران و ساکنان محلی لذت بخش است. این منطقه تقریبا در فاصله ای حدود 5 تا 10 کیلومتر از دریاچه زریبار واقع شده است و این فاصله بستگی به مسیر خاصی دارد که برای رسیدن به دریاچه انتخاب می شود.

شهر لک لک ها

قایق سواری :

دریاچه زریبار بعنوان یک منبع آبی بزرگ شرایط مناسبی را برای قایق سواری فراهم می کند گردشگران می توانند با قایق های پدالی یا قایق های موتوری در سطح دریاچه حرکت کنند و از مناظر طبیعی اطراف لذت ببرند.

قایق سواری در دریاچه زریبار

ماهی گیری :

این دریاچه محل زندگی انواع ماهی هاست. بنابراین بسیاری از گردشگران به دنبال ماهی گیری در این آب ها هستند. این فعالیت نه تنها تفریحی جذاب است بلکه امکان داشتن یک روزآرام در طبیعت را فراهم می کند.

ماهی گیری

پیاده روی و کوهنوردی :

پیاده روی در جنگل های بلوط اطراف دریاچه و کوه نوردی در ارتفاعات زاگرس فرصت های عالی برای افرادی است که به طبیعت گردی علاقه دارند. مسیرهای پیاده روی و کوه نوردی به زیبایی های طبیعی این منطقه افزوده و حس ماجراجویی را به گردشگران القا می کنند.

پیاده روی

عکاسی :

با توجه به مناظر بکر و زیبا دریاچه زریبار بعنوان یک مکان ایده آل برای عکاسی شناخته می شود. علاقه مندان به عکاسی می توانند از مناظر طبیعی پرندگان و زندگی روزمره مردم محلی عکس برداری کنند.

عکاسی

بازدید از بازارهای محلی :

در نزدیکی دریاچه بازارهای محلی و فروشگاه هایی وجود دارند که محصولات محلی، صنایع دستی و سوغاتی را به فروش می رسانند. گردشگران می توانند از این بازارها بازدید کرده و خریدهای خود را انجام دهند.

بازار محلی

• سوغاتی :

منطقه دریاچه زریبار به دلیل غنای فرهنگی و طبیعی خود سوغاتی های متنوع و جذابی را به بازدیدکنندگان ارائه می دهد. در ادامه به برخی از مهم ترین سوغاتی های این منطقه اشاره می کنیم :

صنایع دستی :

فرش ها و گلیم های دستباف منطقه کردستان با طراحی ها و رنگ های زیبا از جمله سوغاتی های معروف این ناحیه هستند. این محصولات نه تنها بعنوان محصولات داخلی منزل استفاده می شوند بلکه نشان دهنده فرهنگ و هنر محلی نیز هستند. سفالگری نیز یکی دیگر از هنرهای سنتی در این منطقه است و محصولات سفالی متنوعی از جمله ظروف و تزئینات بفروش می رسند.

صنایع دستی

غذاهای محلی :

کره محلی، پنیر و نوشیدنی هایی مانند دوغ و آب معدنی محلی نیز می توانند سوغاتی های خوب و سالمی باشند.

غذای محلی

ادویه جات و گیاهان دارویی :

اردویه هایی مانند زعفران و زردچوبه که در این منطقه کشت می شوند می توانند بعنوان سوغاتی های معطر و خوشبو به خانه برده شوند. آویشن و بابونه نیز برای تهیه دمنوش های معطر و دارویی مناسب هستند.

زردچوبه

لباس و پوشاک سنتی :

لباس های سنتی و محلی با طراحی های زیبا و متنوع بعنوان یک یادگاری فرهنگی از این منطقه شناخته می شوند و می توانند سوغاتی خوبی باشند.

عسل طبیعی :

عسل های طبیعی که از زنبورهای محلی تولید می شوند به دلیل طعم خاص و خواص درمانی خود، سوغاتی محبوبی در این منطقه بشمار می آیند.

عسل

• شیوه های اقامت : 

در اطراف دریاچه زریبار انواع مختلفی از گزینه های اقامتی برای گردشگران وجود دارد که می تواند پاسخگوی نیاز ها و سلیقه های مختلف باشند :

هتل ها و مهمان پذیرها:

در نزدیکی دریاچه،‌ هتل هایی با امکانات مناسب و استاندارد برای اقامت وجود دارد. همچنین مهمان پذیرهای محلی نیز گزینه مناسبی برای اقامت هستند. معمولا جو صمیمی تری دارند و می توانند تجربه ای نزدیکتر به زندگی محلی را فراهم کنند. 

هتل خورشید زریبار

اقامتگاه های بوم گردی: 

این اقامتگاه ها معمولا در روستاهای اطراف دریاچه قرار دارند و تجربه ای واقعی از زندگی در منطقه را ارائه می دهند. در بسیاری از این اقامتگاه ها غذاهای سنتی و محلی سرو می شود که می تواند تجربه ای لذت بخش برای مسافران باشد. این اقامتگاه ها معمولا به سبک های محلی و سنتی طراحی و از مصالح طبیعی ساخته شده اند که به زیبایی و جذابیت ان ها می افزاید. معمولا دور از شلوغی و هیاهوی شهرها قرار دارند و فضایی مناسب برای استراحت و آرامش فراهم می کنند.

اقامتگاه بوم گردی در زریبار

چادر زدن و کمپینگ :

برای افرادیکه به طبیعت گردی و فعالیت های خارج از منزل علاقه دارند کمپینگ در اطراف دریاچه زریبار گزینه مناسبی است. گردشگران می توانند با برپایی چادر در کنار دریاچه از زیبایی های طبیعی و ارامش این منطقه بهره مند شوند.

کمپینگ در کنار دریاچه

ویلاها و کلبه های چوبی :

از گزینه های محبوب در این منطقه شناخته می شوند. این گزینه بخصوص برای خانواده ها و گروه های بزرگ مناسب است و امکان داشتن فضایی خصوصی تر را فراهم می کند. اقامت در این مکان ها به گردشگران این امکان را می دهد که از طبیعت بکر و زیبای دریاچه زریبار بهره مند شوند.

کلبه چوبی در کنار دریاچه

• سخن آخر :

دریاچه زریبار بعنوان یکی از جاذبه های طبیعی و فرهنگی برجسته ایران نه تنها فضایی آرام و دلپذیر برای استراحت و تفریح فراهم می کند بلکه فرصتی بی نظیر برای آشنایی با تاریخ، فرهنگ و زیبایی های طبیعی منطقه به گردشگران ارائه می دهد. با مناظری خیره کننده، تنوع گیاهی و جانوری غنی و شیوه های متنوع اقامت، این منطقه بعنوان یک مقصد بی نظیر برای کسانی که به دنبال آرامش هستند شناخته می شود. حضور در دریاچه زریبار به معنای ورود به دنیایی است که در آن زندگی محلی، طبیعت و زیبایی های خدادادی با هم ترکیب شده اند. بنابراین اگر به دنبال یک تجربه متفاوت و فراموش نشدنی هستید دریاچه زریبار منتظر شماست تا با آغوش باز شما را بپذیرد و خاطراتی دلنشین را برایتان رقم بزنید. در نهایت فراموش نکنید که زیبایی های این منطقه نه تنها در مناظر آن بلکه در روح و فرهنگ مردمش نیز نهفته است.